Các bệnh phụ khoa thường gặp ở nữ giới – Cách phòng ngừa

Có đến 90% phụ nữ trong độ tuổi sinh sản gặp phải các bệnh phụ khoa. Các bệnh phụ khoa thường gặp ở nữ giới, nếu không nhận biết và phòng tránh sớm có thể gây biến chứng nguy hiểm. Hãy cùng bác sĩ Chuyên khoa sản – Đa khoa quốc tế Việt Sing những bệnh phụ khoa phổ biến cũng như cách phòng ngừa hiệu quả để bảo vệ sức khỏe sinh sản cho chị em.

1. Bệnh phụ khoa là gì?

Bệnh phụ khoa là các bệnh lý ở cơ quan sinh dục nữ như âm hộ, âm đạo, cổ tử cung, vòi trứng, buồng trứng…Những bệnh này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản mà còn gây ra nhiều phiền toái trong cuộc sống hằng ngày. Thậm chí khiến nhiều chị em e ngại trong đời sống vợ chồng.

Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), phụ nữ từ 18 tuổi trở lên hoặc đã từng quan hệ tình dục nên thăm khám phụ khoa định kỳ 6 tháng – 1 năm/lần. Tuy nhiên, thực tế tại Việt Nam, nhiều chị em vẫn còn ngại ngần và chưa hình thành thói quen khám phụ khoa thường xuyên.

Bs.CKI Thân Thị Tuyết Anh, chuyên khoa sản nhấn mạnh: “Khám phụ khoa định kỳ đóng vai trò quan trọng trong việc phát hiện sớm các bệnh lý thường gặp như viêm âm đạo, u xơ tử cung, u nang buồng trứng… cũng như phát hiện ung thư phụ khoa ở giai đoạn sớm, từ đó giúp nâng cao hiệu quả điều trị và bảo vệ sức khỏe sinh sản cho phụ nữ.”

2. Các bệnh phụ khoa thường gặp 

Tại Việt Nam, phụ nữ ở bất kỳ độ tuổi nào cũng có nguy cơ mắc bệnh phụ khoa. Đáng chú ý, số ca bệnh mới mỗi năm tăng từ 15 – 27%. Dưới đây là những bệnh phụ khoa thường gặp mà chị em cần lưu ý.

2.1. Viêm âm đạo 

Viêm âm đạo chiếm tới 90% ca bệnh phụ nữ thường gặp ở phụ nữ độ tuổi sinh sản. Nguyên nhân chính thường do sự mất cân bằng hệ vi khuẩn trong âm đạo, khiến vi khuẩn có hại phát triển mạnh và gây viêm nhiễm. Ngoài ra, một số thói quen sinh hoạt không đúng cách, chẳng hạn như vệ sinh vùng kín sai chiều (rửa từ sau ra trước) cũng tạo điều kiện cho vi khuẩn từ hậu môn xâm nhập và gây bệnh.

Các triệu chứng thường gặp của viêm bộ phận sinh dục bao gồm:

• Ra khí hư nhiều, màu vàng xanh hoặc trắng đục kèm mùi hôi tanh
• Âm đạo ngứa rát, đau, có thể xuất hiện mụn lạ.
• Đau rát khi đi tiểu hoặc quan hệ tình dục

2.2. Rối loạn kinh nguyệt

Rối loạn kinh nguyệt là một trong các bệnh phụ khoa thường gặp ở phụ nữ, đặc trưng bởi sự bất thường trong chu kỳ kinh nguyệt. Nguyên nhân chính là do: Căng thẳng, thức khuya, chế độ ăn thiếu dinh dưỡng hoặc mắc các bệnh lý như lạc nội mạc tử cung, rối loạn tuyến giáp.

Biểu hiện của rối loạn kinh nguyệt:

• Vô kinh từ 3 chu kỳ liên tiếp trở lên.
• Thời gian hành kinh kéo dài quá 8 ngày.
• Khoảng cách giữa các kỳ kinh < 24 ngày hoặc > 38 ngày.
• Lượng máu kinh thay đổi quá nhiều hoặc quá ít.
• Trong kỳ kinh kèm theo triệu chứng nặng nề: đau bụng dữ dội, chuột rút, buồn nôn, mệt mỏi.

2.3. Buồng trứng đa nang 

Buồng trứng đa nang chiếm 6-10% trong các bệnh phụ khoa thường gặp ở nữ. Nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ tình trạng rối loạn nội tiết, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe sinh sản. Người mắc bệnh không chỉ giảm khả năng sinh sản mà còn tăng nguy cơ gặp nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng khác. 

Triệu chứng thường gặp:

• Kinh nguyệt không đều có thể mất kinh trong nhiều tháng do trục trặc quá trình rụng trứng.
• Rậm lông, mọc nhiều mụn, rụng tóc do dư thừa hormone nam.
• Da nhờn, nổi nhiều mụn trứng cá, da sạm.
• Khí hư ra nhiều, có mùi khó chịu, nhầy bất thường.

Tùy mức độ bệnh, biểu hiện ở mỗi người có thể khác nhau.

2.4. Viêm lộ tuyến cổ tử cung

Viêm lộ tuyến cổ tử cung căn bệnh phụ khoa thường gặp ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản. Bệnh xảy ra khi tế bào tuyến bên trong cổ tử cung lộ ra ngoài, tạo điều kiện cho vi khuẩn tấn công, dẫn đến tăng tiết dịch. 

Triệu chứng điển hình:

• Khí hư ra nhiều, có màu vàng hoặc xanh, kèm mùi khó chịu.
• Đau vùng kín, bụng dưới, thắt lưng, kèm cảm giác mệt mỏi.
• Tiểu rắt, tiểu nhiều lần.
• Rối loạn chu kỳ kinh nguyệt.

2.5. Viêm vòi trứng

Viêm vòi trứng thường do vi khuẩn từ âm đạo lan lên, ảnh hưởng đến chức năng vận chuyển trứng. Những chị em quan hệ không an toàn, vệ sinh kém rất dễ mắc phải tình trạng này. Nếu không phát hiện và điều trị sớm, bệnh có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe sinh sản của phụ nữ.

Triệu chứng thường gặp:

• Khí hư nhiều, có màu vàng, kèm mùi hôi khó chịu.
• Ngứa ngáy vùng kín.
• Có thể kèm sốt, buồn nôn hoặc nôn ói.
• Tiểu buốt, tiểu rắt.
• Đau khi quan hệ tình dục.

2.6. Tắc vòi trứng

Tắc vòi trứng là một trong các bệnh phụ khoa thường gặp và cũng là nguyên nhân hàng đầu gây vô sinh – hiếm muộn ở nữ giới. Thống kê cho thấy, khoảng 40% các trường hợp vô sinh, mang thai ngoài tử cung có liên quan trực tiếp đến tình trạng tắc vòi trứng hoặc viêm ống dẫn trứng.

Triệu chứng thường gặp:

• Đau bụng dưới, đau lưng, bụng chướng kèm rối loạn tiểu tiện như tiểu gấp, tiểu nhiều lần.
• Kinh nguyệt không đều
• Khí hư ra nhiều, gây ẩm ướt, ngứa rát, dễ viêm nhiễm.
• Đau khi quan hệ tình dục, mệt mỏi và rối loạn tiêu hóa.

2.7 U xơ tử cung

U xơ tử cung là khối u lành tính thường gặp ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản, đặc biệt phổ biến ở nhóm tuổi 35 – 50.Các khối u có thể có kích thước và vị trí khác nhau, từ đó được phân loại với những tên gọi riêng.

Thông thường, u xơ nhỏ ít gây biến chứng. Tuy nhiên, khi khối u phát triển lớn, chèn ép hoặc xâm lấn, người bệnh có thể cần đến can thiệp y tế, thậm chí phẫu thuật để loại bỏ.

Triệu chứng thường gặp:

• Ra máu âm đạo bất thường, kèm khí hư.
• Vùng bụng có thể sờ thấy cục cứng nếu khối u phát triển lớn.

2.8 U nang buồng trứng

U nang buồng trứng nằm trong những bệnh phụ khoa thường gặp khá phổ biến ở nữ giới Việt Nam. Đây là những khối u hình thành trong buồng trứng, có chứa dịch lỏng hoặc hỗn hợp đặc – lỏng. Nguyên nhân chủ yếu do rối loạn hoạt động của các nang buồng trứng, thường gặp ở giai đoạn dậy thì, tiền mãn kinh hoặc trong thai kỳ.

Triệu chứng thường gặp:

• Đau bụng dữ dội, âm ỉ hoặc từng cơn.
• Ra máu âm đạo bất thường.
• Khí hư tiết nhiều hơn, có thể kèm mùi khó chịu.

Việc điều trị phụ thuộc vào kích thước và tính chất khối u: dùng thuốc cho u nhỏ, còn u lớn thường cần can thiệp phẫu thuật.

2.9 Polyp tử cung

Đây một trong những bệnh lý phụ khoa thường gặp ở nữ giới, hình thành do sự phát triển quá mức của lớp niêm mạc tử cung. Nguyên nhân chính xác gây polyp cổ tử cung vẫn chưa được xác định rõ. Tuy nhiên, các yếu tố nguy cơ được cho là có liên quan gồm: sự gia tăng nồng độ estrogen, tình trạng viêm nhiễm cổ tử cung – âm đạo – tử cung kéo dài, hoặc sự tắc nghẽn mạch máu gần vùng cổ tử cung.

Các dấu hiệu cảnh báo:

• Khó thụ thai.
• Chảy máu âm đạo sau khi đã mãn kinh.
• Rối loạn kinh nguyệt hoặc chảy máu bất thường giữa các kỳ kinh.

2.10 Rối loạn sàn chậu

Trong các bệnh phụ khoa thường gặp​, rối loạn sàn chậu thường gặp ở phụ nữ sau quá trình mang thai, sinh nở hoặc ở giai đoạn tiền mãn kinh – mãn kinh do thiếu hụt nội tiết. Khi mang thai, cơ thể phải chịu sức nặng từ thai nhi và áp lực căng giãn trong quá trình sinh nở, khiến cơ sàn chậu suy yếu và hoạt động kém hiệu quả, kéo dài từ thai kỳ cho đến sau sinh.

Khi sàn chậu hoạt động kém, người bệnh thường gặp phải nhiều bất tiện trong sinh hoạt hằng ngày, điển hình như:

• Khó kiểm soát khi đi vệ sinh.
• Suy giảm ham muốn tình dục.

2.11 Viêm phần phụ

Viêm phần phụ bệnh phụ khoa thường gặp, đặc biệt ở những phụ nữ đã lập gia đình. Các bộ phận thuộc phần phụ bao gồm buồng trứng, vòi trứng (vòi tử cung) và dây chằng rộng. Nguyên nhân chủ yếu thường bắt nguồn từ viêm vòi tử cung, sau đó lan sang các cơ quan lân cận.

Nếu không được phát hiện và điều trị sớm, viêm phần phụ có thể để lại biến chứng nguy hiểm như: đau vùng chậu mãn tính, thai ngoài tử cung, thậm chí vô sinh do tắc vòi tử cung.

2.12  Viêm nội mạc tử cung

Lạc nội mạc tử cung là tình trạng các tế bào của lớp nội mạc tử cung phát triển và xuất hiện bên ngoài tử cung. Đây là bệnh lý phụ khoa, không chỉ gây đau dữ dội trong kỳ kinh mà còn có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản do làm tổn thương vòi trứng và buồng trứng, cản trở quá trình phóng noãn và thụ tinh.

Triệu chứng thường gặp:

• Đau vùng chậu dữ dội trong kỳ kinh, cơn đau ngày càng nặng và ít đáp ứng với thuốc giảm đau.
• Đau mỏi thắt lưng
• Đau khi quan hệ tình dục.
• Đau khi tiểu tiện hoặc đại tiện trong thời gian hành kinh.
• Cơ thể thường xuyên mệt mỏi, kèm theo rối loạn tiêu hóa như tiêu chảy, táo bón, đầy hơi, buồn nôn – đặc biệt rõ rệt trong kỳ kinh nguyệt.

2.13 Bệnh lây truyền qua đường tình dục (STIs)

Quan hệ tình dục không an toàn là nguyên nhân làm tăng nguy cơ mắc các bệnh phụ khoa, trong đó có các bệnh lây truyền qua đường tình dục. STIs xảy ra khi vi khuẩn, virus hoặc ký sinh trùng lây lan qua máu, tinh dịch, dịch âm đạo hoặc các dịch tiết cơ thể khác trong quá trình quan hệ bằng miệng, hậu môn hoặc đường sinh dục với người nhiễm bệnh.

Một số bệnh lây truyền phổ biến gồm: HIV/AIDS, giang mai, lậu, Chlamydia, viêm gan B, mụn rộp sinh dục, HPV (gây sùi mào gà)…

3. Nguyên nhân gây bệnh phụ khoa 

Các bệnh phụ khoa thường gặp ở phụ nữ Việt Nam có thể bắt nguồn từ nhiều yếu tố khác nhau. Theo bác sĩ Tuyết Anh một số nguyên nhân chính gồm:

• Vệ sinh vùng kín không đúng cách: Thụt rửa âm đạo quá thường xuyên hoặc dùng dung dịch vệ sinh có chất tẩy mạnh làm mất cân bằng pH, tạo điều kiện cho vi khuẩn, nấm phát triển và gây viêm nhiễm.
• Rối loạn nội tiết tố: Sự thay đổi hormone trong kỳ kinh hoặc khi mang thai khiến vi khuẩn, nấm dễ bùng phát, làm bệnh nặng hơn.
• Quan hệ tình dục không an toàn: Quan hệ bừa bãi, tần suất cao hoặc không áp dụng biện pháp bảo vệ làm tăng nguy cơ mắc bệnh phụ khoa và các bệnh lây truyền qua đường tình dục.
• Thủ thuật phụ khoa kém an toàn: Thực hiện tại cơ sở y tế không đảm bảo vô trùng có thể gây nhiễm trùng hoặc lây nhiễm chéo.
• Mặc quần áo quá chật: Đồ lót chật, bí hoặc chất liệu không thấm hút khiến vùng kín ẩm ướt, vi khuẩn dễ sinh sôi.

Nếu chị em thấy có bất kỳ dấu hiệu bất thường, nên đến cơ sở y tế để được bác sĩ tư vấn ngay. Các bệnh lý tuy không nguy hiểm đến tịnh mang nhưng ảnh hưởng đến sức khoẻ sinh sản. Chị em nên chủ động thăm khám để bảo vệ sức khoẻ của chính mình.

4. Các phòng ngừa bệnh phụ khoa nguy hiểm

Phụ nữ cần chủ động bảo vệ sức khỏe sinh sản, hạn chế tối đa nguy cơ mắc bệnh phụ khoa. Việc phòng tránh nên bắt đầu từ chế độ sinh hoạt, lối sống đến dinh dưỡng:

4.1 Quan hệ tình dục an toàn đúng cách

Quan hệ tình dục an toàn giúp hạn chế tối đa nguy cơ lây nhiễm các bệnh qua đường tình dục và tránh mang thai ngoài ý muốn. Nguyên tắc cơ bản là không để cơ thể tiếp xúc trực tiếp với tinh dịch, dịch tiết hay máu từ cơ quan sinh dục của bạn tình.

• Sử dụng bao cao su khi quan hệ.
• Thẳng thắn trao đổi với bạn tình về nhu cầu và mong muốn.
• Hạn chế quan hệ với nhiều bạn tình cùng thời điểm.
• Chỉ quan hệ khi cả hai thật sự sẵn sàng và có sự đồng thuận.

4.2 Vệ sinh vùng kín đúng cách

Giữ gìn vệ sinh vùng kín là yếu tố quan trọng giúp bảo vệ sức khỏe sinh sản và phòng ngừa bệnh phụ khoa. Khi chăm sóc vùng kín, chị em nên lưu ý:

• Tắm rửa và thay quần lót sạch sẽ hằng ngày. Có thể rửa nhẹ nhàng vùng âm hộ bằng nước sạch sau khi đi tiểu hoặc đại tiện, nhưng không nên lạm dụng quá nhiều lần để tránh khô rát và ảnh hưởng đến dịch tiết tự nhiên.
• Tránh thụt rửa sâu hoặc ngâm vùng kín quá lâu trong nước. Khi vệ sinh, nên lau chùi theo hướng từ trước ra sau để hạn chế vi khuẩn từ hậu môn xâm nhập vào âm đạo.
• Không dùng xà phòng hay dung dịch tẩy rửa mạnh có thể làm mất cân bằng độ pH, tiêu diệt lợi khuẩn.
• Trong kỳ kinh nguyệt, cần thay băng vệ sinh thường xuyên (tối đa 4 giờ/lần) và thay quần lót nhiều hơn để giữ vùng kín luôn sạch sẽ, khô thoáng.

4.3 Xây dựng lối sống sinh hoạt lành mạnh

Duy trì chế độ ăn uống khoa học kết hợp tập luyện thể dục đều đặn là yếu tố quan trọng giúp tăng cường sức khỏe và phòng ngừa bệnh phụ khoa.

Một chế độ dinh dưỡng cân bằng cùng cường độ vận động hợp lý sẽ hỗ trợ hệ miễn dịch hoạt động tốt, từ đó bảo vệ cơ thể khỏi nguy cơ viêm nhiễm. Bên cạnh đó, chị em cũng nên rèn thói quen ngủ đủ giấc và đúng giờ để duy trì thể trạng khỏe mạnh, tinh thần thoải mái.

4.4 Khám phụ khoa định kỳ

Khám phụ khoa định kỳ nên trở thành thói quen quan trọng trong cuộc sống của mỗi phụ nữ. Việc gạt bỏ tâm lý e ngại và chủ động thăm khám sẽ giúp phát hiện sớm các vấn đề bất thường, tránh để bệnh tiến triển nặng gây ảnh hưởng đến sức khỏe.

Dù đã quan hệ tình dục hay chưa, phụ nữ vẫn nên kiểm tra phụ khoa định kỳ để kịp thời phát hiện và điều trị các bệnh lý ở âm hộ, âm đạo, tử cung và buồng trứng.

Để bảo vệ sức khỏe sinh sản, chị em cần trang bị kiến thức để nhận biết các bệnh phụ khoa thường gặp và những dấu hiệu bất thường nhằm phát hiện, điều trị sớm. Đồng thời, hãy chủ động áp dụng biện pháp phòng ngừa, duy trì thói quen khám phụ khoa định kỳ 6 tháng/lần. Đặt lịch khám phụ khoa tại Phòng khám Đa khoa Quốc tế Việt Sing – Hotline: 0222 730 2022 ngay hôm nay để được bác sĩ thăm khám trực tiếp