Viêm phụ khoa: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị hiệu quả

Khi vùng kín xuất hiện các triệu chứng như ngứa ngáy, mùi hôi khó chịu…, chị em tuyệt đối không nên chủ quan. Đây có thể là dấu hiệu cảnh báo viêm phụ khoa. Điều đáng chú ý là bệnh không chỉ xuất hiện ở những phụ nữ đã lập gia đình, mà ngay cả các bạn gái chưa từng quan hệ tình dục cũng có thể gặp phải. 

Vậy nguyên nhân gây viêm nhiễm phụ khoa là gì? Làm thế nào để chị em có thể nhận biết sớm các dấu hiệu bệnh? BS.CKI Đinh Thị Quỳnh Huế Chuyên khoa phụ sản tại Đa Khoa Quốc Tế Việt Sing sẽ chia sẻ chi tiết trong nội dung dưới đây

1. Viêm phụ khoa là gì?

Viêm phụ khoa là tình trạng viêm nhiễm xảy ra tại các cơ quan thuộc hệ thống sinh sản của nữ giới, bao gồm: âm hộ, âm đạo, cổ tử cung, tử cung, vòi trứng và buồng trứng.

Thông tin từ bộ Y Tế chỉ ra rằng có đến 90% phụ nữ Việt Nam trong độ tuổi sinh sản từng ít nhất một lần đối mặt với các bệnh viêm nhiễm phụ khoa trong đời. Tỷ lệ mắc mới mỗi năm vẫn không ngừng tăng lên từ 15-27%. 

Bác sĩ CKI. Định Thị Quỳnh Huế cho biết, nếu không can thiệp sớm, các bệnh viêm phụ khoa có thể ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày.

Một số loại viêm nhiễm chị em dễ mắc phải gồm:

• Viêm âm hộ: Viêm nhiễm tại vùng da bên ngoài cơ quan sinh dục nữ.
• Viêm cổ tử cung: Tổn thương, viêm nhiễm ở cổ tử cung – phần nối tử cung với âm đạo.
• Viêm âm đạo: Bao gồm nhiều dạng khác nhau như viêm âm đạo do vi khuẩn, nấm men, Trichomonas hoặc không do nhiễm trùng.
• Hội chứng niệu – sinh dục ở phụ nữ mãn kinh: Xảy ra do nồng độ estrogen suy giảm sau mãn kinh hoặc phẫu thuật cắt buồng trứng, khiến niêm mạc âm đạo mỏng, dễ khô rát và kích ứng.
• Viêm vùng chậu: Là nhiễm trùng tại tử cung và phần phụ (ống dẫn trứng, buồng trứng), thường do vi khuẩn lây truyền qua đường tình dục. 

2. 5 Dấu hiệu viêm phụ khoa thường gặp chị em nên biết

Viêm phụ khoa thường khởi phát với các triệu chứng mờ nhạt, dễ bị bỏ qua. Tuy nhiên, nếu không được phát hiện sớm, bệnh có thể tiến triển nặng và gây phiền toái trong sinh hoạt hàng ngày. Tìm hiểu 5 dấu hiệu mà chị em không nên chủ quan.

2.1 Ngứa rát ở vùng kín

Ngứa vùng kín là triệu chứng đầu tiên và dễ nhận thấy nhất của viêm phụ khoa. Cảm giác ngứa có thể xuất hiện râm ran xung quanh âm đạo, âm hộ và hai bên mép âm hộ, khiến chị em khó chịu, liên tục muốn gãi.

Nguyên nhân phổ biến nhất khiến vùng kín bị ngứa là do vi khuẩn hoặc nấm xâm nhập và phát triển trong âm đạo. Bên cạnh đó, một số yếu tố khác cũng có thể gây ngứa, chẳng hạn như:

• Dùng dung dịch vệ sinh không phù hợp
• Mặc quần lót còn ẩm ướt hoặc chưa khô hẳn
• Dị ứng với băng vệ sinh, xà phòng hoặc hóa chất tẩy rửa

2.2 Ra khí hư bất thường

Ở phụ nữ khỏe mạnh, khí hư thường có màu trong suốt, không mùi và xuất hiện nhiều hơn vào thời điểm quan hệ tình dục hoặc giai đoạn trước – sau rụng trứng. Loại khí hư này có vai trò quan trọng trong việc giữ cân bằng môi trường âm đạo và bảo vệ sức khỏe sinh sản.

Tuy nhiên, nếu khí hư có những dấu hiệu bất thường như:

• Màu sắc thay đổi: vàng, xanh bã đậu, nâu và trắng đục
• Có mùi hôi khó chịu
• Khi hư vón cục hoặc kèm cảm giác ngứa, rát

Đây có thể là biểu hiện của viêm nhiễm phụ khoa. Trong trường hợp này, chị em cần chú ý vệ sinh vùng kín đúng cách và chủ động đến bệnh viện hoặc phòng khám chuyên khoa để được bác sĩ thăm khám, chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Tùy từng bệnh lý, đặc điểm của khí hư sẽ khác nhau:

• Khí hư vàng xanh, mùi chua – thường gặp ở viêm âm đạo do nấm Candida.
• Khí hư xanh, mùi tanh – có thể liên quan đến viêm lộ tuyến cổ tử cung.
• Khí hư nâu lẫn máu – cảnh báo viêm buồng trứng hoặc thậm chí ung thư cổ tử cung.

Do đó, khi nhận thấy khí hư bất thường, chị em cần đi khám ngay để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, tránh biến chứng nguy hiểm.

2.3 Đau rát khi quan hệ tình dục

Viêm phụ khoa có thể khiến vùng kín bị kích ứng, đau rát hoặc tổn thương nhẹ. Khi quan hệ tình dục, cảm giác đau nhói hoặc nóng rát có thể xuất hiện, thậm chí đôi khi kèm theo chảy máu nhẹ.

Nguyên nhân là do niêm mạc âm đạo đang bị viêm, mỏng và nhạy cảm, dễ bị trầy xước khi cọ xát. Nếu tình trạng này kéo dài mà không được điều trị, có thể dẫn tới viêm phụ nặng hoặc tăng nguy cơ mắc các bệnh lý khác ở cơ quan sinh sản.

2.4 Chảy máu âm đạo bất thường

Theo các bác sĩ chuyên khoa, tình trạng âm đạo bị chảy máu không chỉ là dấu hiệu cảnh báo viêm nhiễm phụ khoa mà còn có thể liên quan đến nhiều bệnh lý nguy hiểm khác. Hiện tượng này thường xảy ra ngoài kỳ kinh nguyệt, sau khi quan hệ tình dục hoặc do sử dụng thuốc tránh thai sai cách.

Chị em tuyệt đối không nên chủ quan, cần thăm khám sớm để phát hiện và điều trị kịp thời, tránh biến chứng ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản.

2.5 Đau rát, tiểu buốt khi đi vệ sinh

Một trong những dấu hiệu thường gặp của viêm nhiễm phụ khoa là cảm giác nóng rát, khó chịu khi đi tiểu. Ở nữ giới, do cấu tạo đường tiết niệu nằm gần cơ quan sinh dục nên khi vùng kín bị viêm nhiễm, vi khuẩn dễ dàng lây lan và gây ảnh hưởng trực tiếp đến hệ tiết niệu. 

Khi đó, chị em thường gặp tình trạng tiểu rát, tiểu buốt, đi tiểu nhiều lần và khó kiểm soát. Nếu không được phát hiện sớm và điều trị, bệnh có thể tiến triển nặng hơn, tạo điều kiện cho vi khuẩn tấn công gây viêm đường tiết niệu hoặc viêm bàng quang.

3. 4 Nguyên nhân viêm phụ khoa thường gặp

Viêm phụ khoa là tình trạng phổ biến ở nữ giới thường gặp ở phụ nữ đã quan hệ tình dục hoặc từng sinh nở. Tuy nhiên, ngay cả những chị em chưa quan hệ tình dục cũng có nguy cơ mắc bệnh nếu thiếu kiến thức chăm sóc sức khỏe sinh sản. Một số nguyên nhân chính gồm:

3.1 Vệ sinh không đúng cách

Thói quen tưởng chừng vô hại lại chính là nguyên nhân gây viêm phụ khoa. Rửa không sạch, dùng dung dịch có tính tẩy mạnh, mặc quần quá chật hoặc không thay đồ lót thường xuyên, tạo điều kiện cho vi khuẩn – nấm phát triển.

• Sử dụng dung dịch vệ sinh có độ pH không phù hợp, chứa chất tẩy rửa mạnh.
• Thụt rửa sâu vào âm đạo, vô tình đẩy vi khuẩn vào sâu bên trong và phá vỡ hệ vi sinh tự nhiên.
• Mặc quần lót chật, chất liệu không thấm hút, khiến vùng kín bí bách, ẩm ướt..

3.2 Viêm nhiễm do vi khuẩn

Đây là dạng thường gặp nhất, xảy ra khi hệ vi khuẩn trong âm đạo bị mất cân bằng. Bình thường, vi khuẩn lactobacilli chiếm ưu thế, giúp bảo vệ âm đạo. Khi vi khuẩn kỵ khí phát triển quá mức, sự cân bằng bị phá vỡ và gây viêm.

Bệnh có liên quan đến quan hệ tình dục không an toàn hoặc nhiều bạn tình, nhưng cũng có thể gặp ở phụ nữ chưa quan hệ hoặc trẻ em do lây nhiễm khi dùng chung, giặt chung đồ lót. Các loại vi khuẩn như:

• Nấm Candida albicans.
• Trùng roi Trichomonas vaginalis.
• Vi khuẩn Gardnerella vaginalis.

3.3 Do quan hệ tình dục không an toàn

Quan hệ tình dục sớm, nhiều bạn tình, không sử dụng biện pháp bảo vệ… làm tăng nguy cơ lây truyền vi khuẩn, virus và các bệnh lây qua đường tình dục (lậu, Chlamydia, HPV). Đây cũng là nguyên nhân thường gặp khiến phụ nữ mắc các bệnh viêm nhiễm phụ khoa.

3.4 Mất cân bằng đổi nội tiết tố

Nội tiết tố estrogen và progesterone giữ vai trò quan trọng trong việc duy trì độ pH âm đạo ổn định. Khi nội tiết tố mất cân bằng (do stress, mang thai, tiền mãn kinh, cắt buồng trứng …), môi trường âm đạo dễ bị xáo trộn, tạo điều kiện cho vi khuẩn có hại phát triển.

Việc nhận biết sớm và điều chỉnh thói quen sinh hoạt, đồng thời chủ động thăm khám định kỳ sẽ giúp chị em phòng tránh và kiểm soát bệnh hiệu quả.

4. Bị viêm nhiễm phụ khoa có nguy hiểm không?

Viêm phụ khoa nếu không được phát hiện và điều trị sớm có thể để lại nhiều hậu quả nghiêm trọng, cụ thể:

• Ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày: Các triệu chứng khó chịu như ngứa rát, khí hư có mùi hôi khiến chị em mất tự tin, ngại giao tiếp, thậm chí né tránh chuyện chăn gối.
• Nguy cơ dẫn đến nhiều bệnh lý khác: Tình trạng viêm kéo dài tạo điều kiện cho vi khuẩn, nấm phát triển mạnh, có thể gây viêm vùng chậu, viêm nội mạc tử cung, thậm chí tiến triển thành ung thư cổ tử cung.
• Gây vô sinh – hiếm muộn: Khí hư bất thường có thể làm tắc nghẽn ống dẫn trứng, cản trở quá trình gặp gỡ giữa tinh trùng và trứng. Đồng thời, môi trường âm đạo mất cân bằng khiến tinh trùng khó sống sót, gây khó khăn cho việc thụ thai.
• Nguy hiểm với phụ nữ mang thai: Nếu mắc viêm phụ khoa khi mang thai mà không điều trị kịp thời, chị em có thể đối mặt với nguy cơ sảy thai, sinh non. Thai nhi cũng dễ bị dị tật hoặc chậm phát triển về thể chất và trí tuệ.

Vì vậy, việc thăm khám và điều trị sớm là cực kỳ cần thiết để bảo vệ sức khỏe và khả năng sinh sản của chị em.

5. Mắc viêm phụ khoa nên làm gì? Khi nào cần gặp bác sĩ?

Theo bác sĩ Huế, nhiều chị em vẫn còn tâm lý e ngại, và tự  điều trị tại nhà khi có dấu hiệu viêm phụ khoa. Chỉ đến khi bệnh chuyển nặng, gây ảnh hưởng nghiêm trọng mới tìm đến cơ sở y tế. Điều này không chỉ khiến việc chữa trị trở nên tốn kém, mất thời gian mà còn tiềm ẩn nguy cơ cao.

Một số triệu chứng ban đầu có thể là dấu hiệu cảnh báo của những bệnh lý nguy hiểm, điển hình như ung thư cổ tử cung. Do đó, ngay khi phát hiện các dấu hiệu viêm phụ, chị em nên thăm khám tại cơ sở y tế uy tín để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Tránh biến chứng ảnh hưởng đến sức khỏe và khả năng sinh sản.

5.1 Cách điều trị viêm phụ khoa

Để xây dựng phác đồ điều trị phù hợp cho từng người bệnh, bác sĩ trước hết sẽ khai thác thông tin về triệu chứng, thói quen sinh hoạt – vệ sinh vùng kín, tần suất quan hệ tình dục và thời gian xuất hiện bệnh. Từ đó, bác sĩ có cơ sở xác định tác nhân gây viêm và lựa chọn hướng xử trí tối ưu.

• Hỏi thăm chi tiết về các triệu chứng mà chị em đang gặp phải.
• Thăm khám vùng kín trực tiếp.
• Lấy mẫu dịch âm đạo gửi xét nghiệm để kiểm tra dưới kính hiển vi.
• Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định thêm các xét nghiệm chuyên sâu nhằm tìm chính xác nguyên nhân gây bệnh.
• Nếu cần thiết hoặc theo nguyện vọng, bác sĩ sẽ tư vấn thêm việc tầm soát ung thư cổ tử cung.

Khi đã có kết quả chẩn đoán, bác sĩ sẽ đưa ra phương án điều trị phù hợp:

• Điều trị nội khoa: dùng thuốc kháng sinh, kháng nấm, viên đặt phụ khoa hoặc gel bôi tại chỗ cho các trường hợp viêm do vi khuẩn, nấm, virus.
• Điều trị ngoại khoa: áp dụng khi viêm nhiễm nặng, lan rộng tới cổ tử cung, tử cung, vòi trứng, buồng trứng và không đáp ứng với thuốc.

Lưu ý: mỗi loại thuốc, liều lượng và thời gian sử dụng sẽ khác nhau tùy tình trạng bệnh. Người bệnh cần tuân thủ đúng chỉ định, không tự ý ngưng thuốc hoặc dùng đơn thuốc của người khác.

5.2 Phòng tránh viêm phụ khoa tại nhà 

Ngoài ra, để tránh viêm phụ khoa gây ảnh hưởng cho bản thân, chị em nên ghi nhớ những nguyên tắc sau:

• Giữ vệ sinh vùng kín: Thay đồ lót thường xuyên, chọn loại cotton thoáng mát, dùng dung dịch vệ sinh dịu nhẹ.
• Chọn đồ lót phù hợp: Ưu tiên chất liệu cotton thoáng mát, tránh quần bó sát gây bí bách.
• Quan hệ tình dục an toàn: Sử dụng bao cao su, tránh quan hệ bừa bãi.
• Ăn uống lành mạnh: Tăng rau xanh, sữa chua, uống nhiều nước; hạn chế đồ ngọt, rượu bia.
• Khám phụ khoa định kỳ 6 tháng/lần: Đây là cách tốt nhất để phát hiện sớm các bệnh viêm phụ khoa hoặc bệnh lý phụ nữ khác, từ đó điều trị kịp thời và hiệu quả.

Hy vọng thông tin trên, chị em đã hiểu rõ hơn bệnh viêm phụ khoa để chủ động thăm khám sớm và điều trị kịp thời. Dù không trực tiếp đe dọa đến tính mạng, nhưng nếu để bệnh tiến triển nặng, chị em có thể đối mặt với nhiều biến chứng nguy hiểm. Nếu còn bất kỳ thắc mắc hay lo lắng nào, chị em đừng ngần ngại liên hệ ngay với bác sĩ Sản Phụ khoa tại Đa khoa quốc tế Việt Sing Hotline: 0222 730 2022 để được tư vấn và hỗ trợ chi tiết.