Nguyên nhân ngứa hậu môn sau sinh & cách xử lý an toàn tại nhà

Sau khi sinh, cơ thể người phụ nữ trải qua nhiều thay đổi cả về sức khỏe thể chất lẫn tâm lý. Những biến đổi này có thể tác động không nhỏ đến sinh hoạt hằng ngày. Trong số đó, tình trạng ngứa hậu môn là một vấn đề khá phổ biến, gây cảm giác khó chịu và làm giảm chất lượng cuộc sống, khiến nhiều mẹ sau sinh cảm thấy lo lắng và hoang mang. Vậy ngứa hậu môn sau sinh là do đâu? Có nguy hiểm không? Mẹ nên xử lý thế nào để an toàn cho cả bản thân và em bé?

Nguyên nhân gây ngứa hậu môn sau sinh

Ngứa hậu môn sau khi sinh là cảm giác ngứa ngáy khó chịu xuất hiện quanh vùng hậu môn, có thể kèm theo các triệu chứng như nóng rát, sưng nhẹ, ẩm ướt, thậm chí đau rát khi đi vệ sinh. Đây là hiện tượng khá phổ biến, đặc biệt trong những tuần đầu sau sinh do các nguyên nhân như sau:

• Rối loạn nội tiết tố: Sau sinh, hormone estrogen và progesterone trong cơ thể chị em thay đổi đột ngột, gây mất cân bằng độ pH vùng kín và vùng hậu môn. Đây là điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn, nấm men sinh sôi, gây ngứa ngáy.
• Vệ sinh chưa đúng cách: Nhiều mẹ sau sinh còn mệt, chưa chú trọng đến vệ sinh cá nhân, hoặc vệ sinh quá mạnh tay, dùng dung dịch có chất tẩy rửa mạnh khiến da vùng hậu môn bị kích ứng, dẫn đến ngứa ngáy.
• Chế độ ăn uống thiếu hợp lý: Sau sinh, nếu mẹ ăn ít rau xanh, uống ít nước sẽ dễ bị táo bón – đây là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tổn thương niêm mạc hậu môn và khiến khu vực này bị ngứa.
• Biến chứng sau sinh: Một số phụ nữ sau sinh, đặc biệt là sinh thường có thể bị trĩ, nứt kẽ hậu môn, hoặc vết rạch tầng sinh môn gần hậu môn không lành đúng cách cũng có thể dẫn đến cảm giác ngứa và đau rát.

Nguyên nhân sau sinh bị ngứa hậu môn

Ngứa hậu môn sau sinh có nguy hiểm không?

Thông thường, sau sinh bi ngứa hậu môn là hiện tượng sinh lý nhẹ, không quá nguy hiểm nếu được chăm sóc đúng cách. Tuy nhiên, chị em cũng không nên chủ quan bởi tình trạng sau sinh bị ngứa hậu môn có thể tiếp tục kéo dài có thể gây ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống cũng như sức khỏe chị em như sau:

• Ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống: Cảm giác ngứa ngáy kéo dài khiến chị em mệt mỏi, mất ngủ, ảnh hưởng đến quá trình hồi phục sau sinh.
• Tăng nguy cơ viêm nhiễm: Ngứa ngáy khu vực hậu môn kéo dài có thể khiến chị em có thói quen gãi gây trầy xước da, tạo điều kiện cho vi khuẩn, nấm xâm nhập gây viêm vùng hậu môn.
• Có thể là dấu hiệu bệnh lý: Nếu trình trạng này kéo dài nếu kèm theo đau rát, sưng tấy, chảy dịch có thể là biểu hiện của các bệnh như trĩ sau sinh, nứt hậu môn, nhiễm nấm Candida…
• Ảnh hưởng tâm lý và sinh hoạt hàng ngày: Ngứa ngáy khiến chị em ngại vận động, khó tập trung chăm con, lâu dần dẫn đến căng thẳng, lo lắng.

Ngứa hậu môn sau sinh có nguy hiểm không?

Xem thêm

• Ngứa hậu môn sau khi đi vệ sinh nguyên nhân do đâu ?
• Ngứa hậu môn có phải dấu hiệu bị trĩ không ?

Cách xử lý ngứa hậu môn sau sinh an toàn tại nhà

Nếu tình trạng ngứa hậu môn sau sinh ở mức độ nhẹ và không kèm theo dấu hiệu bất thường như chảy máu, sưng đau nặng hay tiết dịch lạ, chị em hoàn toàn có thể áp dụng một số biện pháp chăm sóc tại nhà an toàn dưới đây để cải thiện triệu chứng:

Sử dụng nha đam

Nha đam là nguyên liệu tự nhiên nổi tiếng với khả năng làm mát, dưỡng ẩm và kháng khuẩn nhẹ. Với phụ nữ sau sinh bị ngứa hậu môn, nha đam có thể giúp giảm cảm giác ngứa rát, làm dịu da và hỗ trợ phục hồi vùng da tổn thương. 

Chị em có thể sử dụng nha đam tại nhà để phục hồi tình trạng theo các bước sau:

• Gọt vỏ lá nha đam tươi, lấy phần gel trong suốt bên trong, rửa sạch nhớt.
• Dùng tăm bông hoặc tay sạch thoa nhẹ lớp gel nha đam mỏng lên vùng hậu môn đã vệ sinh sạch và lau khô.
• Để yên khoảng 10–15 phút, sau đó rửa lại bằng nước ấm và lau khô.
• Chị em có thể thực hiện 1–2 lần/ngày, đặc biệt vào buổi tối trước khi đi ngủ để tăng hiệu quả làm dịu

Vệ sinh bằng nước muối ấm

Sử dụng nước muối ấm pha loãng là một cách đơn giản nhưng hiệu quả giúp làm sạch vùng hậu môn, giảm ngứa và hạn chế viêm nhiễm cho mẹ. Nước muối có tính kháng khuẩn nhẹ, giúp loại bỏ vi khuẩn và làm dịu vùng da bị kích ứng mà không gây hại cho làn da nhạy cảm nên rất an toàn với phụ nữ sau sinh. 

Chị em có thể pha nước muối ấm theo tỉ lệ 1 thìa cà phê muối sạch với 500ml nước ấm sau đó dùng để lau rửa vùng hậu môn sau khi đi vệ sinh hoặc khi có cảm giác ngứa ngáy. Sau khi rửa xong, dùng khăn mềm thấm khô nhẹ nhàng, tránh chà xát mạnh. Với biện pháp này, chị em có thể áp dụng 1–2 lần/ngày, đặc biệt vào buổi tối trước khi đi ngủ để giữ vùng hậu môn luôn sạch sẽ, khô thoáng.

Sử dụng giấm táo

Giấm táo được nhiều chị em phụ nữ tin dùng như một phương pháp tự nhiên giúp giảm tình trạng bị ngứa hậu môn nhờ khả năng kháng khuẩn, kháng nấm và cân bằng độ pH của vùng da nhạy cảm. Khi sử dụng đúng cách, giấm táo giúp loại bỏ vi khuẩn gây kích ứng, làm sạch nhẹ nhàng và duy trì môi trường da hậu môn khỏe mạnh, từ đó giảm nhanh cảm giác ngứa ngáy khó chịu.

Chị em có thể dùng giấm táo giảm ngứa hậu môn sau sinh như sau:

• Pha loãng giấm táo với nước ấm theo tỉ lệ 1:3 hoặc 1:4.
• Dùng dung dịch này để rửa nhẹ nhàng vùng hậu môn sau khi vệ sinh.
• Thực hiện đều đặn 1 lần/ngày, tốt nhất vào buổi tối để thấy hiệu quả giảm ngứa hậu môn.

Cách xử lý ngứa hậu môn sau sinh an toàn tại nhà

Dùng rau diếp cá

Bên cạnh các mẹo kể trên, rau diếp cá cũng được nhiều người tin dùng như một phương pháp tự nhiên giúp giảm ngứa hậu môn nhờ đặc tính kháng khuẩn, chống viêm và làm dịu da. Các hoạt chất trong rau diếp cá giúp loại bỏ vi khuẩn, ngăn ngừa viêm nhiễm, từ đó giảm nhanh cảm giác ngứa ngáy khó chịu tại vùng hậu môn.

Với rau diếp cá, chị em có thể đun sôi rau diếp cá tươi với nước rồi để nguội đến nhiệt độ ấm, dùng để ngâm rửa hoặc lau vùng hậu môn 1–2 lần/ngày. Ngoài ra, chị em cũng có thể dùng nước rau diếp cá để xông hơi giúp làm sạch sâu và tăng hiệu quả giảm ngứa.

Sử dụng tỏi

Tỏi không chỉ là loại gia vị quen thuộc trong các món ăn hàng ngày mà còn là loại dược liệu tốt nhờ chứa hoạt chất allicin có khả năng kháng khuẩn, kháng nấm và giảm viêm tự nhiên, vì vậy trong dân gian thường được dùng để hỗ trợ điều trị các vấn đề da liễu, trong đó có ngứa hậu môn. Tuy nhiên, với chị em sau sinh, vùng hậu môn đang nhạy cảm, việc sử dụng tỏi cần cực kỳ thận trọng để tránh gây bỏng rát hoặc kích ứng da.

Chị em muốn cải thiện tình trạng ngứa ngáy hậu môn có thể áp dụng theo cách sau:

• Bóc 1–2 tép tỏi tươi, giã nhuyễn và cho vào nước ấm (~500ml), khuấy đều, để nguội bớt rồi dùng rửa vùng hậu môn.
• Chỉ nên rửa nhanh khoảng 2–3 phút, sau đó rửa lại bằng nước sạch và lau khô.
• Có thể áp dụng 2–3 lần/tuần, không nên dùng hàng ngày để tránh kích ứng da.

Lưu ý khi chữa ngứa hậu môn sau sinh tại nhà

Mặc dù các biện pháp dân gian và chăm sóc tại nhà có thể giúp giảm ngứa hậu môn, nhưng mẹ bỉm cần đặc biệt cẩn trọng để tránh làm tình trạng nặng thêm hoặc gây viêm nhiễm cụ thể:

• Nên kết hợp thay đổi lối sống, chế độ ăn uống lành mạnh như bổ sung rau xanh, nước, hạn chế đồ ăn cay nóng,..
• Nếu sau khi áp dụng các mẹo tại nhà thấy vùng da hậu môn bị đỏ, rát, ngứa nhiều hơn hoặc có dấu hiệu sưng viêm, cần ngừng ngay và rửa sạch lại bằng nước mát.
• Về mặt điều trị, có thể sử dụng một số loại thuốc bôi không kê đơn (OTC) như kem hoặc thuốc mỡ chứa hydrocortisone để giảm sưng và ngứa; thuốc mỡ chứa oxide kẽm giúp làm dịu vùng da bị kích ứng; ngoài ra, thuốc kháng histamine cũng có thể giúp giảm ngứa trong thời gian chờ thuốc bôi phát huy tác dụng.

Nếu tình trạng không cải thiện sau vài ngày hoặc triệu chứng nghiêm trọng hơn (ngứa kéo dài, đau rát, chảy máu…), chị em nên đi khám chuyên khoa tại các cơ sở uy tín để kê đơn thuốc hoặc chỉ định điều trị phù hợp nếu có các bệnh lý như trĩ, nứt kẽ hậu môn,…

Lưu ý khi chữa ngứa hậu môn sau sinh tại nhà

Nếu cần được tư vấn cụ thể hơn về tình trạng ngứa hậu môn sau sinh hoặc muốn đặt lịch khám cùng bác sĩ chuyên khoa, chị vui lòng liên hệ Đa khoa Quốc Tế Việt Sing qua số hotline 0222.730.2022 để được hỗ trợ.