Trẻ bị giun kim ngứa hậu môn: Dấu hiệu, nguyên nhân & cách xử lý

Trẻ bị giun kim ngứa hậu môn là tình trạng thường gặp ở trẻ nhỏ, đặc biệt trong độ tuổi mẫu giáo và tiểu học. Bệnh tuy không nguy hiểm nhưng gây nhiều phiền toái, khiến trẻ khó chịu, mất ngủ, quấy khóc và dễ gặp biến chứng nếu không được phát hiện, xử lý đúng cách. Đa khoa quốc tế Việt Sing sẽ giúp bố mẹ hiểu rõ nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị khi trẻ bị giun kim gây ngứa hậu môn.

Giun kim và dấu hiệu phụ huynh cần biết 

Trẻ bị giun kim ngứa hậu môn là tình trạng không hiếm gặp nhưng không phải ai cũng biết bệnh giun kim là gì? Bệnh giun kim là tình trạng nhiễm ký sinh trùng đường ruột phổ biến, đặc biệt ở trẻ em trong độ tuổi từ 2–12 tuổi. Tác nhân gây bệnh là giun kim – một loại giun nhỏ, màu trắng, có chiều dài khoảng 1cm, sống ký sinh trong ruột non và ruột già của con người.

Điểm đặc trưng của giun kim là vào ban đêm, giun cái sẽ bò ra vùng hậu môn để đẻ trứng, khiến trẻ em ngứa hậu môn về đêm, quấy khóc, mất ngủ, gãi nhiều gây trầy xước và viêm nhiễm. Trứng giun kim có thể dính vào tay, móng, quần áo, chăn màn rồi tiếp tục xâm nhập trở lại vào cơ thể qua đường miệng – tạo thành vòng lây nhiễm khép kín nếu không được xử lý kịp thời.

Các bậc phụ huynh cần quan tâm, chú ý sát sao đến trẻ nếu trẻ có các dấu hiệu bất thường dưới đây thì khoảng 90% trẻ đã bị nhiễm giun kim:

• Trẻ thường xuyên gãi hậu môn vào ban đêm, ngủ không ngon giấc.
• Quấy khóc, bứt rứt, khó chịu, đặc biệt vào khoảng 10h đêm đến sáng.
• Có thể thấy giun nhỏ, màu trắng bò ra từ hậu môn vào ban đêm.
• Một số trẻ bị ngứa vùng kín do giun di chuyển sang bộ phận sinh dục.
• Chán ăn, đầy bụng, đau bụng âm ỉ, tiêu hóa kém, thậm chí sụt cân nếu bị giun lâu ngày

Giun kim và dấu hiệu phụ huynh cần biết

Nguyên nhân khiến trẻ bị giun kim ngứa hậu môn

Tình trạng trẻ bị giun kim ngứa hậu môn xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó phần lớn liên quan đến vệ sinh cá nhân và môi trường sống. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến khiến trẻ dễ bị nhiễm giun kim:

• Vệ sinh kém: Trẻ nhỏ thường không có ý thức rửa tay trước khi ăn hoặc sau khi đi vệ sinh. Trứng giun có thể dính ở tay, đồ chơi, chăn gối và vô tình xâm nhập vào cơ thể khi bé đưa tay lên miệng.
• Không tẩy giun định kỳ: Nếu trẻ không được tẩy giun 6 tháng/lần theo khuyến cáo, giun kim có thể sinh sôi và lây nhiễm lặp lại, gây ngứa hậu môn kéo dài.
• Thói quen mút tay, cắn móng tay: Đây là con đường đưa trứng giun từ tay vào miệng nhanh chóng nhất. Trứng giun sau khi vào cơ thể sẽ phát triển thành giun trưởng thành gây ngứa về đêm.
• Chăn ga, đồ dùng không được vệ sinh kỹ: Trứng giun có thể sống sót nhiều ngày trên bề mặt chăn, gối, quần áo, khăn tắm nếu không được giặt sạch và phơi nắng thường xuyên.
• Lây chéo trong môi trường tập thể: Trẻ đi học mầm non, mẫu giáo dễ bị lây giun kim từ bạn bè nếu một trong các bé nhiễm bệnh và không được điều trị.

Khi giun kim cái bò ra ngoài hậu môn vào ban đêm để đẻ trứng, vùng da quanh hậu môn bị kích thích và gây cảm giác ngứa rát dữ dội, khiến trẻ gãi, khó ngủ và dễ nhiễm khuẩn thứ phát.

Nguyên nhân khiến trẻ bị giun kim ngứa hậu môn

Trẻ bị nhiễm giun kim ngứa hậu môn có nguy hiểm không?

Trẻ bị giun kim ngứa hậu môn tuy không phải là bệnh lý nguy hiểm đến tính mạng, nhưng nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời, tình trạng này có thể gây ra nhiều tác động tiêu cực đến sức khỏe và sinh hoạt hàng ngày của trẻ:

• Mất ngủ, quấy khóc về đêm: Cơn ngứa hậu môn thường xuất hiện vào ban đêm – thời điểm giun cái bò ra đẻ trứng. Điều này khiến trẻ khó ngủ, ngủ không sâu giấc, dẫn đến mệt mỏi, cáu gắt, ảnh hưởng đến tinh thần và sự phát triển trí tuệ.
• Gây viêm nhiễm vùng hậu môn: Trẻ thường xuyên gãi hậu môn khiến da bị trầy xước, dễ dẫn đến viêm da, nhiễm trùng thứ phát hoặc loét da.
• Nguy cơ viêm nhiễm cơ quan sinh dục ở bé gái: Giun kim có thể bò ngược vào âm đạo hoặc niệu đạo, gây viêm âm hộ – âm đạo hoặc nhiễm khuẩn đường tiểu sớm.
• Chán ăn, mệt mỏi, kém hấp thu: Nhiễm giun kéo dài khiến trẻ ăn không ngon, rối loạn tiêu hóa, dễ sụt cân, thiếu dưỡng chất và chậm phát triển thể chất.
• Nguy cơ tái nhiễm cao: Nếu không tẩy giun định kỳ và giữ vệ sinh đúng cách, giun kim có thể phát triển và lây lan trong gia đình, nhất là khi trẻ mút tay, cắn móng tay hoặc sống trong môi trường tập thể như nhà trẻ, mẫu giáo.

Trẻ bị nhiễm giun kim ngứa hậu môn có nguy hiểm không?

Phòng tránh và xử lý tình trạng trẻ bị giun kim ngứa hậu môn

Khi phát hiện trẻ bị giun kim ngứa hậu môn, quấy khóc, ngủ không yên, cha mẹ cần xử lý theo các bước sau để điều trị và ngăn ngừa tái nhiễm giun kim hiệu quả:

Tẩy giun cho trẻ

Không chỉ khi bị giun kim mới cần thực hiện tẩy giun mà đây là biện pháp nên thực hiện định kỳ 6 tháng/ lần áp dụng cho cả trẻ và người lớn trong gia đình để tránh tái nhiễm chéo. Tuỳ theo độ tuổi của bé mà phụ huynh có thể dùng theo liều lượng nhất định. 

Nếu trẻ đang trong độ tuổi đi học hoặc sống tập thể (nhà trẻ, lớp mẫu giáo), nên tẩy giun tập thể theo khuyến cáo của ngành y tế.

Giữ vệ sinh cá nhân cho trẻ

Việc giữ vệ sinh cá nhân cho trẻ đóng vai trò rất quan trọng trong điều trị và phòng ngừa tái nhiễm giun kim. Vì trứng giun có thể tồn tại dai dẳng trong môi trường và dễ lây lan qua tiếp xúc tay – miệng, nên cha mẹ cần lưu ý:

• Rửa tay cho trẻ thường xuyên bằng xà phòng diệt khuẩn, đặc biệt trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh, sau khi chơi đồ chơi hoặc tiếp xúc với động vật,…
• Cắt móng tay gọn gàng cho trẻ, tránh để dài vì trứng giun có thể bám vào kẽ móng.
  Không để trẻ mút tay, cắn móng tay – đây là con đường đưa trứng giun vào cơ thể nhanh chóng nhất.
• Mặc quần áo và đồ lót sạch sẽ, thay hàng ngày, đặc biệt là sau giấc ngủ đêm.
• Tắm rửa sạch sẽ mỗi ngày, vệ sinh kỹ vùng hậu môn bằng nước ấm và khăn sạch để giảm ngứa và phòng viêm nhiễm.

Vệ sinh chăn gối và đồ dùng cá nhân

Trứng giun kim có thể bám trên chăn, ga, gối, đồ chơi, quần áo… và tồn tại trong nhiều ngày. Nếu không vệ sinh đúng cách, trẻ dễ bị tái nhiễm nhiều lần dù đã tẩy giun. Do đó, cha mẹ cần đặc biệt lưu ý:

• Giặt sạch chăn, ga, gối, quần áo, khăn tắm… bằng nước nóng 60–90°C và phơi dưới ánh nắng mặt trời.
• Thay ga trải giường, vỏ gối ít nhất 2–3 ngày/lần, đặc biệt trong quá trình điều trị giun.
• Vệ sinh đồ chơi, tay nắm cửa, sàn nhà, những nơi trẻ thường xuyên tiếp xúc, bằng dung dịch sát khuẩn hoặc xà phòng.

Chế độ ăn uống lành mạnh

Một chế độ ăn khoa học không chỉ giúp nâng cao sức đề kháng cho trẻ mà còn hỗ trợ đào thải giun kim ra khỏi cơ thể nhanh hơn. Khi trẻ bị giun kim ngứa hậu môn, cha mẹ nên điều chỉnh thực đơn hằng ngày theo các nguyên tắc sau:

• Tăng cường chất xơ:  Rau xanh (rau muống, rau ngót, rau cải…), củ quả (bí đỏ, cà rốt, khoai lang…) giúp nhuận tràng, ngăn táo bón – điều kiện thuận lợi để giun phát triển.
• Thêm các thực phẩm kháng khuẩn tự nhiên: Tỏi, hành, hạt bí ngô, đu đủ… có chứa hoạt chất giúp ức chế sự phát triển của giun. Có thể trộn nhỏ vào cháo hoặc súp cho trẻ dễ ăn.
•  Uống đủ nước:  Giúp thanh lọc cơ thể, làm mềm phân, hỗ trợ quá trình bài tiết trứng giun ra ngoài. Trẻ từ 1–3 tuổi nên uống khoảng 1 lít nước/ngày, tùy theo cân nặng và hoạt động.
• Ăn chín, uống sôi: Đảm bảo vệ sinh thực phẩm là yếu tố then chốt để tránh nhiễm thêm giun và các loại ký sinh trùng khác.

Phòng tránh và xử lý tình trạng trẻ bị giun kim ngứa hậu môn

Trên đây là toàn bộ thông tin về tình trạng trẻ bị giun kim ngứa hậu môn. Các bậc phụ huynh lo lắng con em mình bị nhiễm giun kim có thể đưa trẻ đi kiểm tra hoặc liên hệ hotline 0222.730.2022 để được chuyên gia tại Đa khoa Quốc tế Việt Sing hỗ trợ.