Viêm âm đạo do nấm: Dấu hiệu nhận và cách điều trị hiệu quả

Viêm âm đạo do nấm bệnh lý phụ khoa phổ biến ở phụ nữ, tuy nhiên nhiều người thường chủ quan hoặc dễ nhầm lẫn với các bệnh phụ khoa khác. Bệnh thường khiến vùng kín ngứa ngáy, khó chịu và có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách. Vậy làm thế nào để điều trị hiệu quả và cần lưu ý những gì? Bác sĩ Sản Phụ khoa tại Đa Khoa Quốc Tế Việt Sing giải đáp chi tiết trong bài viết dưới đây.

1. Viêm âm đạo do nấm là gì?

Viêm âm đạo do nấm là tình trạng nhiễm nấm tại vùng âm đạo, phần lớn các trường hợp là do nấm Candida albicans (C. albicans) gây ra. Loại nấm này có thể tồn tại tự nhiên trong cơ thể và được phát hiện ở 15–20% phụ nữ không mang thai và 20–40% phụ nữ mang thai mà không gây triệu chứng.

Bệnh thường biểu hiện với các triệu chứng như khí hư đặc, màu trắng, kèm ngứa và kích ứng vùng âm hộ, mức độ có thể từ trung bình đến nặng.

BS.CKI Đinh Thị Quỳnh Huế, chuyên sản phụ khoa 20 năm kinh nghiệm cho biết: Các yếu tố làm tăng nguy cơ nhiễm nấm âm đạo:

• Vệ sinh vùng kín không đúng cách, mặc quần lót quá chật hoặc ẩm ướt khiến vùng kín bí bách, tạo môi trường thuận lợi cho nấm phát triển.
• Lạm dụng kháng sinh hoặc thuốc chứa corticoid trong thời gian dài làm mất cân bằng hệ vi sinh vật tự nhiên.
• Suy giảm miễn dịch do mang thai, mắc bệnh tiểu đường, ghép tạng, hoặc nhiễm HIV/AIDS khiến cơ thể dễ bị nấm tấn công.

Viêm âm đạo do nấm là gì?

2.  Dấu hiệu và triệu chứng viêm âm đạo do nấm 

Ngứa ngáy và khó chịu vùng kín là những biểu hiện điển hình nhất của nhiễm nấm âm đạo. Bên cạnh đó, người bệnh có thể gặp thêm một hoặc nhiều triệu chứng sau:

• Vùng âm đạo và âm hộ bị đỏ, sưng, nóng rát, gây cảm giác đau tức khó chịu.
• Đau hoặc rát khi đi tiểu, đặc biệt là vào buổi sáng hoặc sau quan hệ.
• Đau khi quan hệ tình dục, thậm chí có cảm giác bỏng rát trong và sau khi giao hợp.
• Khí hư (dịch âm đạo) ra nhiều, có màu trắng đục, đặc quánh như sữa chua hoặc bã đậu, không có mùi hôi.
• Âm đạo tiết dịch nhiều hơn bình thường, khiến vùng kín luôn trong tình trạng ẩm ướt.

Ngay khi nhận thấy các dấu hiệu bất thường kể trên, chị em nên chủ động thăm khám tại cơ sở y tế chuyên khoa để được xác định nguyên nhân và điều trị đúng cách. Việc chủ quan hoặc tự ý điều trị tại nhà có thể khiến bệnh nặng hơn, gây tái phát nhiều lần và ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản sau này.

Dấu hiệu và triệu chứng viêm âm đạo do nấm

3. Chẩn đoán viêm âm đạo do nấm bằng cách nào?

Để xác định chính xác viêm âm đạo do nấm bác sĩ sẽ tiến hành khám lâm sàng kết hợp với các xét nghiệm cận lâm sàng, bao gồm:

3.1 Khám vùng chậu

Bác sĩ tiến hành khám âm đạo – âm hộ bằng mỏ vịt để quan sát tình trạng niêm mạc, mức độ viêm đỏ, sưng nề và lượng khí hư. Ở người bị nhiễm nấm Candida, thường thấy dịch âm đạo đặc, trắng như bã đậu và bám dính vào thành âm đạo.

3.2 Đo pH âm đạo và soi tươi

• pH âm đạo thường 3.5 – 4.5, môi trường có độ acid nhẹ, dấu hiệu đặc trưng giúp phân biệt với các dạng viêm âm đạo 
• Khi soi tươi dịch âm đạo dưới kính hiển vi, đặc biệt khi sử dụng dung dịch KOH (kali hydroxit), có thể phát hiện tế bào nấm men, giả sợi hoặc sợi nấm đặc trưng của Candida.

3.3 Nuôi cấy nấm

Trong các trường hợp viêm âm đạo kéo dài, tái phát nhiều lần hoặc điều trị không hiệu quả, bác sĩ sẽ chỉ định nuôi cấy dịch âm đạo để:

• Xác định chính xác loại nấm gây bệnh.
• Phát hiện tình trạng kháng thuốc hoặc các loài Candida không phải albicans như Candida glabrata.

3.4 Tiêu chí chẩn đoán viêm âm đạo do nấm 

• Khí hư đặc, trắng, vón cục, giống như sữa đông.
• pH âm đạo < 4,5.
• Có chồi nấm men, giả sợi hoặc sợi nấm Candida trên mẫu soi tươi.

Nếu triệu chứng lâm sàng rõ rệt (ngứa, nóng rát, tiết dịch trắng đặc) nhưng kết quả soi tươi âm tính, bác sĩ sẽ chỉ định cấy mẫu khí hư để khẳng định chẩn đoán.

Ngoài ra, hiện nay còn có một số bộ xét nghiệm nhanh chẩn đoán nhiễm nấm âm đạo được áp dụng tại các cơ sở y tế, giúp hỗ trợ phát hiện sớm và điều trị kịp thời.

Liên hệ tư vấn trực tiếp với bác sĩ Chuyên Khoa

4. Điều trị viêm âm đạo do nấm hiệu quả

Dựa vào tình trạng bệnh lý viêm âm đạo do nấm mà bác sĩ chuyên khoa sẽ chỉ định phương pháp điều trị bệnh phù hợp với từng bệnh nhân. Vậy đâu là cách điều trị nấm candida vùng kín hiệu quả, an toàn?

4.1 Trường hợp viêm nhẹ đến trung bình, ít tái phát

Với những trường hợp nhiễm nấm âm đạo không thường xuyên và triệu chứng ở mức độ nhẹ – trung bình, bác sĩ thường chỉ định:

• Kem bôi, thuốc mỡ hoặc viên đặt âm đạo chứa hoạt chất miconazole hoặc clotrimazole

Đây là những thuốc kháng nấm phổ biến, có thể mua không cần kê đơn, giúp giảm ngứa, giảm viêm và tiêu diệt nấm Candida hiệu quả.

Thời gian điều trị thường kéo dài từ 1–7 ngày tùy mức độ bệnh.  Ngoài ra, bác sĩ có thể chỉ định thuốc uống fluconazole (1 liều duy nhất) để tăng hiệu quả điều trị.

Lưu ý: Phụ nữ mang thai không nên sử dụng fluconazole đường uống, mà nên dùng thuốc bôi hoặc viên đặt theo chỉ dẫn của bác sĩ.

4.2 Trường hợp đã chuyển nặng hoặc tái phát nhiều lần

Với bệnh nhân bị tái phát ≥ 4 lần/năm, cần điều trị duy trì lâu dài bằng thuốc kháng nấm. Một số hướng điều trị có thể được áp dụng gồm:

• Điều trị kéo dài: Sử dụng thuốc kháng nấm hàng ngày trong 2 tuần, Sau đó duy trì 1 lần/tuần trong 6 tháng tiếp theo để ngăn tái phát.
• Thuốc uống đa liều: Uống 2–3 liều thuốc chống nấm (như fluconazole) theo hướng dẫn bác sĩ. Không khuyến khích áp dụng cho tình trạng viêm âm đạo khi mang thai.
• Liệu pháp kháng Azole (thuốc đặt đặc hiệu): Thuốc được bào chế dưới dạng viên nang đặt âm đạo, dùng cho các trường hợp kháng thuốc azole thông thường. Tuyệt đối không uống loại thuốc này, vì có thể gây ngộ độc nghiêm trọng.

Việc lựa chọn phác đồ điều trị bệnh nấm phụ khoa cần được chẩn đoán và chỉ định bởi bác sĩ chuyên khoa. Người bệnh không nên tự ý mua thuốc hoặc ngừng thuốc sớm, vì có thể làm bệnh tái phát nhanh hơn và kháng thuốc nặng hơn.

Điều trị viêm âm đạo do nấm hiệu quả

5. Một số biện pháp phòng ngừa viêm âm đạo do nấm

Để hạn chế nguy cơ mắc nấm âm đạo, chị em nên chú trọng đến thói quen sinh hoạt và lựa chọn sản phẩm chăm sóc vùng kín phù hợp. Một số biện pháp giúp phòng ngừa hiệu quả bao gồm:

• Chọn đồ lót thoáng mát: Ưu tiên quần lót có đáy bằng vải cotton, thấm hút mồ hôi tốt và tránh mặc quần quá bó sát.
• Không thụt rửa âm đạo: Thụt rửa quá sâu có thể làm mất cân bằng hệ vi sinh tự nhiên, loại bỏ lợi khuẩn và tạo điều kiện cho nấm phát triển.
• Sử dụng sản phẩm vệ sinh an toàn: Chọn xà phòng, dung dịch vệ sinh, băng vệ sinh và tampon có độ pH phù hợp, không chứa hương liệu gây kích ứng.
• Hạn chế tắm nước quá nóng: Nhiệt độ cao có thể làm khô và kích ứng niêm mạc âm đạo.
• Không tự ý dùng kháng sinh: Việc sử dụng kháng sinh không cần thiết (như khi bị cảm lạnh hoặc nhiễm virus) có thể phá vỡ cân bằng vi khuẩn có lợi trong âm đạo.
• Thay đồ ướt sớm: Sau khi bơi hoặc tập luyện, cần thay ngay quần áo ướt để tránh môi trường ẩm ướt kéo dài – điều kiện thuận lợi cho nấm phát triển.

Một số biện pháp phòng ngừa viêm âm đạo do nấm

FAQs – Câu hỏi thường gặp

1. Viêm âm đạo do nấm có tự khỏi được không?

Viêm âm đạo do nấm rất hiếm khi tự khỏi vì nấm Candida dễ sinh sôi trong môi trường âm đạo. Nếu không điều trị, bệnh có thể kéo dài, tái phát nhiều lần và gây biến chứng. Do đó, chị em cần thăm khám và dùng thuốc theo chỉ định bác sĩ để trị dứt điểm.

2. Viêm âm đạo do nấm có chữa khỏi dứt điểm được không?

Viêm âm đạo do nấm có thể chữa khỏi dứt điểm nếu được điều trị đúng phác đồ và kết hợp giữ vệ sinh vùng kín hợp lý. Tuy nhiên, bệnh dễ tái phát nếu chị em chủ quan hoặc không phòng ngừa tốt. Điều quan trọng là tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ và thay đổi thói quen sinh hoạt để ngăn ngừa nấm quay lại.

3. Bị viêm âm đạo do nấm nên kiêng gì?

Khi bị viêm âm đạo do nấm, chị em nên kiêng đồ ngọt, rượu bia, thực phẩm nhiều dầu mỡ vì dễ làm nấm phát triển mạnh hơn. Chú ý bổ sung các thực phẩm giàu lợi khuẩn hàng ngày như sữa chua, rau xanh, hoa quả tươi,… để tăng sức đề kháng.

Hy vọng những thông tin chia sẻ về tình trạng viêm âm đạo do nấm trên đã giúp chị em hiểu hơn về bệnh lý này và chủ động phòng ngừa bệnh. Nếu có thắc mắc cần hỗ trợ giải đáp, hãy liên hệ ngay đến hotline 0222 730 2022 để được tư vấn cụ thể, chính xác.