Viêm nhiễm phụ khoa sau sinh: 5 Nguyên nhân và cách khắc phục

Viêm nhiễm phụ khoa sau sinh là tình trạng phổ biến mà các mẹ bỉm cần đặc biệt quan tâm, bởi nếu không được phát hiện và điều trị sớm, bệnh có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe sinh sản. 

Vậy nguyên nhân gây viêm nhiễm phụ khoa sau sinh là gì, dấu hiệu nhận biết ra sao và cách khắc phục như thế nào để bảo vệ sức khỏe vùng kín hiệu quả? Hãy cùng Đa khoa Quốc Tế Việt Sing tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây nhé!

1. Nguyên nhân gây viêm nhiễm phụ khoa sau sinh là gì?

Viêm nhiễm phụ khoa sau sinh là tình trạng các cơ quan sinh dục của phụ nữ – như âm đạo, cổ tử cung hoặc thậm chí là tử cung – bị vi khuẩn, nấm hoặc ký sinh trùng tấn công gây viêm nhiễm sau khi sinh con. Đây là giai đoạn mà cơ thể người mẹ, đặc biệt là vùng kín, trở nên rất nhạy cảm và dễ tổn thương do những thay đổi mạnh mẽ về nội tiết tố, sức đề kháng và cấu trúc cơ quan sinh dục.  Dưới đây là những nguyên nhân chính dẫn đến viêm phụ khoa sau khi sinh:

1.1 Sự thay đổi nội tiết tố đột ngột

Sau khi sinh, nồng độ estrogen và progesterone giảm đột ngột, làm mất cân bằng môi trường âm đạo. Khi đó, nấm men và vi khuẩn có hại dễ phát triển mạnh, dẫn đến viêm nhiễm phụ khoa.

1.2 Vệ sinh vùng kín chưa đúng cách

Nhiều mẹ sau sinh thường quá bận rộn chăm con, không chú trọng vệ sinh đúng cách. Việc thụt rửa sâu, dùng hóa chất mạnh hoặc băng vệ sinh lâu có thể phá vỡ cân bằng vi khuẩn tự nhiên trong âm đạo, dẫn đến viêm phụ khoa.

1.3 Tử cung giãn rộng, vùng kín ẩm ướt

Sau khi sinh con, tử cung và âm đạo bị giãn nở đáng kể, đồng thời tiết ra nhiều dịch sản. Vùng kín luôn trong tình trạng ẩm ướt, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn, nấm và tạp khuẩn phát triển mạnh, gây viêm nhiễm.

1.4 Quan hệ tình dục quá sớm

Việc quan hệ tình dục khi cơ thể chưa hồi phục hoàn toàn khiến các vết thương ở âm đạo, cổ tử cung bị tổn thương nặng hơn. Sự ma sát trong lúc quan hệ còn làm tăng nguy cơ nhiễm khuẩn, gây viêm nhiễm nghiêm trọng hơn.

1.5 Ảnh hưởng từ các bệnh lý khác

Một số mẹ bị nấm, vi khuẩn gây bệnh từ trước khi mang thai nhưng không điều trị, sau sinh dễ bùng phát. Ngoài ra, tiểu đường, suy giảm miễn dịch cũng làm tình trạng viêm phụ khoa nặng hơn.

Nguyên nhân gây viêm nhiễm phụ khoa sau sinh là gì?

2. Dấu hiệu sau sinh bị viêm phụ khoa cần chú ý

Khi bị viêm nhiễm phụ khoa sau sinh, tùy thuộc vào vị trí vi khuẩn tấn công mà người bệnh có thể gặp những biểu hiện khác nhau. Dưới đây là các triệu chứng thường gặp mà mẹ bỉm cần chú ý:

• Ngứa, rát và khó chịu: Cảm giác ngứa âm đạo liên tục, đôi khi kèm theo rát, nóng. Ngứa nặng hơn vào ban đêm hoặc khi ra mồ hôi.
• Khí hư bất thường: Khí hư ra nhiều hơn, có màu trắng đục, vàng hoặc xanh. Mùi khí hư hôi, tanh hoặc giống mùi cá ươn.
• Đau khi tiểu tiện hoặc quan hệ: Tiểu buốt, tiểu rắt, đau âm ỉ khi đi tiểu. Khi quan hệ, âm đạo khô, đau rát, cảm giác khó chịu kéo dài.
• Chảy máu nhẹ: Một số mẹ xuất hiện ra máu sau sinh ngoài chu kỳ, thường là do niêm mạc âm đạo chưa hồi phục.
• Các dấu hiệu khác: Sưng, nóng, đau âm đạo hoặc vùng kín đỏ, kích ứng. Cơ thể mệt mỏi, có thể kèm sốt nếu viêm nặng.

Dấu hiệu sau sinh bị viêm phụ khoa cần chú ý

3. Phân loại viêm phụ khoa sau sinh thường và sinh mổ

Viêm nhiễm phụ khoa sau sinh có thể xảy ra ở cả những mẹ sinh thường lẫn sinh mổ, nhưng đặc điểm và nguy cơ có thể khác nhau.

3.1 Viêm nhiễm phụ khoa sau sinh mổ

Nhiều người lầm tưởng sinh mổ sẽ tránh được hoàn toàn nguy cơ viêm nhiễm vùng kín. Tuy nhiên, thực tế không phải vậy. Dù không trải qua quá trình giãn nở âm đạo, mẹ sau sinh mổ vẫn phải đối mặt với sản dịch và sự thay đổi nội tiết tố.

Hơn nữa, vết mổ ở thành bụng có thể gây đau, khiến việc vệ sinh vùng kín trở nên khó khăn hơn, dễ dẫn đến việc lơ là, vệ sinh không sạch sẽ. Nguy cơ nhiễm trùng vết mổ cũng có thể xảy ra nếu không được chăm sóc cẩn thận. Do đó, viêm phụ khoa sau sinh mổ là điều hoàn toàn có thể xảy ra.

3.2 Viêm nhiễm phụ khoa sau sinh thường

Với các mẹ sinh thường, nguy cơ viêm nhiễm thường liên quan trực tiếp đến các tổn thương tại âm đạo và tầng sinh môn (vết rách, vết cắt tầng sinh môn).

Nếu các vết thương này không được khâu xử lý kỹ lưỡng hoặc vệ sinh không đúng cách, nguy cơ viêm nhiễm phụ khoa sau sinh là rất cao. Các biểu hiện thường rõ ràng hơn như đau rát trực tiếp tại vùng tổn thương, sưng tấy.

Phân loại viêm phụ khoa sau sinh thường và sinh mổ

4. Cách phòng ngừa viêm nhiễm phụ khoa sau sinh

Theo nhiều nghiên cứu, phụ nữ sau sinh có nguy cơ mắc viêm nhiễm phụ khoa cao gấp 2,4 lần so với những người chưa từng sinh con. Nguyên nhân chủ yếu là do sự thay đổi nội tiết tố, sức đề kháng suy giảm và những tổn thương tại vùng kín trong quá trình sinh nở.

Để phòng ngừa hiệu quả viêm nhiễm phụ khoa sau sinh, chị em nên ghi nhớ và thực hiện đúng các nguyên tắc dưới đây:

• Giữ vệ sinh vùng kín sạch sẽ hằng ngày, rửa nhẹ nhàng bằng nước sạch hoặc dung dịch chuyên dụng, lau khô sau khi tắm và sau khi đi tiểu để vùng kín luôn khô thoáng.
• Chọn dung dịch vệ sinh có độ pH phù hợp (khoảng 4–6), giúp cân bằng môi trường âm đạo và ngăn ngừa vi khuẩn, nấm phát triển.
• Không thụt rửa sâu âm đạo, vì hành động này có thể làm mất cân bằng hệ vi sinh và tạo điều kiện cho vi khuẩn gây bệnh xâm nhập.
• Mặc đồ lót thoáng mát, chất liệu cotton hoặc sợi thiên nhiên, giúp thấm hút mồ hôi tốt, tránh ẩm ướt và hạn chế ma sát.

Lưu ý: Ngay khi nhận thấy dấu hiệu bất thường như ngứa rát vùng kín, khí hư ra nhiều, có mùi hôi hoặc đổi màu – chị em cần đi khám phụ khoa càng sớm càng tốt để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Cách phòng ngừa viêm nhiễm phụ khoa sau sinh

5. Cách chữa viêm phụ khoa sau sinh hiệu quả và an toàn

Việc trị viêm phụ khoa sau sinh cần hết sức thận trọng, đặc biệt là với những mẹ đang cho con bú để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé. Tuyệt đối không tự ý mua thuốc điều trị khi chưa có chỉ định của bác sĩ.

5.1 Điều trị viêm nhiễm phụ khoa sau sinh tại nhà

Các biện pháp điều trị tại nhà thường được áp dụng cho trường hợp viêm phụ khoa sau sinh mức độ nhẹ. Thực hiện đúng cách giúp giảm nhẹ triệu chứng, hỗ trợ quá trình điều trị chính và ngăn ngừa bệnh tái phát.

• Vệ sinh đúng cách: Rửa vùng kín nhẹ nhàng 1-2 lần/ngày bằng nước sạch hoặc dung dịch vệ sinh chuyên dụng có độ pH phù hợp (4.5-5.5). Lau khô bằng khăn mềm, sạch, theo chiều từ trước ra sau.
• Chế độ ăn uống hợp lý: Tăng cường bổ sung sữa chua không đường. Ăn nhiều rau xanh, trái cây giàu Vitamin C để tăng sức đề kháng. Uống đủ 2-2.5 lít nước mỗi ngày. Hạn chế đồ ngọt, thức ăn nhanh, đồ cay nóng và chất kích thích.
• Mặc đồ thoải mái: Ưu tiên quần lót cotton rộng rãi, thoáng mát, thấm hút mồ hôi tốt. Tránh mặc quần bó sát, ẩm ướt.
• Nghỉ ngơi đầy đủ: Ngủ đủ giấc, giảm căng thẳng để cơ thể có sức mạnh chống lại viêm nhiễm.

Cách chữa viêm phụ khoa sau sinh hiệu quả và an toàn

5.2 Cách chữa viêm phụ khoa sau sinh bằng thuốc

Với những trường hợp viêm nhiễm phụ khoa sau sinh cấp tính, tùy vào nguyên nhân gây bệnh, bác sĩ sẽ kê đơn thuốc phù hợp:

• Thuốc đặt âm đạo: Đây thường là lựa chọn ưu tiên hàng đầu. Thuốc đặt tác động trực tiếp tại chỗ, ít ngấm vào máu và do đó rất ít ảnh hưởng đến sữa mẹ.
• Thuốc uống: Được chỉ định trong các trường hợp nặng, tái phát nhiều lần hoặc không đáp ứng với thuốc đặt. Bác sĩ sẽ lựa chọn những loại thuốc có tỷ lệ bài tiết vào sữa mẹ thấp nhất và an toàn cho trẻ sơ sinh.
• Thuốc bôi ngoài da: Các loại kem bôi chứa Hydrocortisone nhẹ hoặc các hoạt chất chống nấm, kháng khuẩn giúp giảm nhanh cơn ngứa, sưng đỏ và khó chịu ở vùng da bên ngoài âm đạo.

Chị em cần tuân thủ tuyệt đối chỉ định của bác sĩ về liều lượng và thời gian dùng thuốc. Không được tự ý ngưng thuốc giữa chừng ngay cả khi thấy triệu chứng đã thuyên giảm, vì điều này có thể dẫn đến tình trạng nhờn thuốc và tái phát sau này.

Viêm nhiễm phụ khoa sau sinh là tình trạng thường gặp ở nhiều mẹ bỉm, tuy nhiên hoàn toàn có thể phòng ngừa và điều trị hiệu quả nếu chị em biết cách chăm sóc vùng kín đúng cách. Việc giữ vệ sinh vùng kín sạch sẽ, chăm sóc cơ thể khoa học và sử dụng sản phẩm chuyên dụng như dung dịch vệ sinh phụ nữ. Nếu cần sự hỗ trợ, giải đáp từ các chuyên gia y tế, chị em có thể liên hệ 0222.730.2022.